ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ

Σύγχρονες κοινωνίες και οικονομία

Κατά τον Αριστοτέλη, ιδανική πολιτεία είναι όποια ικανοποιεί τον όρο της αυτάρκειας. Οι διάφορες κοινωνίες αποδίδουν διαφορετική σημασία στην ικανοποίηση των οικονομικών τους στόχων, ενδέχεται δε να διαφέρει και η μέθοδος που ακολουθούν για την επίτευξή του. Με την πάροδο του χρόνου και τη μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση των κοινωνιών, ο αριθμός των στόχων τους τείνει να αυξάνεται.

Σήμερα, στις δυτικές τουλάχιστο κοινωνίες, βασικός στόχος είναι η πλήρης απασχόληση. Θεωρείται ότι υπάρχει πλήρης απασχόληση όταν μπορούν και απασχολούνται όλοι όσοι επιθυμούν και είναι σε θέση να εργαστούν με τους οικονομικούς και άλλους όρους που ισχύουν στην αγορά εργασίας. Στην πράξη, ένα μέρος του εργατικού δυναμικού δεν απασχολείται, είτε επειδή δεν υπάρχει γενικά επαρκής ζήτηση για προσωπικό είτε επειδή κάποιες ειδικότητες είναι ξεπερασμένες ή υπάρχει κάμψη στην απασχόληση λόγω γενικότερων οικονομικών δυσχερειών -οικονομική κρίση- κ.ά.

Σημαντικός στόχος των σύγχρονων κοινωνιών είναι, επίσης, η επίτευξη οικονομικής μεγέθυνσης, δηλαδή συνεχούς αύξησης του συνολικού προϊόντος τους, με υψηλότερους μάλιστα ετήσιους ρυθμούς από τους ρυθμούς αύξησης του πληθυσμού τους, έτσι ώστε να βελτιώνεται με το χρόνο το βιοτικό επίπεδο των μελών τους. Η οικονομική μεγέθυνση είναι δυνατή εφόσον αυξάνονται οι ποσότητες και σε ορισμένες περιπτώσεις βελτιώνεται και η ποιότητα των παραγωγικών συντελεστών και υπάρχει τεχνολογική εξέλιξη η οποία επιτρέπει, μεταξύ άλλων, την αύξηση της παραγωγικότητας. [...]

Ένας στόχος που για λόγους κοινωνικής δικαιοσύνης απασχολεί τις κοινωνίες, κυρίως στις τελευταίες δεκαετίες, είναι η μείωση της ανισότητας στη διανομή του εισοδήματος μεταξύ των μελών τους. Επειδή όμως η έννοια της κοινωνικής δικαιοσύνης είναι υποκειμενική, δεν υπάρχει τρόπος για να συμφωνήσουν όλοι σε έναν συγκεκριμένο, «δίκαιο» τρόπο διανομής του κοινωνικού προϊόντος. Υπάρχει, πάντως, γενική σχεδόν συμφωνία ότι απόλυτη ισότητα της διανομής δεν είναι κατορθωτή στην πράξη, αλλά ούτε και επιθυμητή, και από την άλλη ότι δεν είναι καλό να υφίστανται σε μια χώρα πολύ μεγάλες οικονομικές ανισότητες  δηλαδή να υπάρχει σημαντικό μέρος του πληθυσμού που να είναι πολύ φτωχό και οι λίγοι να είναι υπερβολικά πλούσιοι. Για να μειωθεί η ανισότητα γίνεται δεκτό, μεταξύ άλλων, ότι θα πρέπει να έχουν οι πολίτες μεγαλύτερη ισότητα στις ευκαιρίες για εκπαίδευση, επιλογή επαγγέλματος, ανάληψη δημόσιων θέσεων κ.ά., άσχετα από το φύλο, τη φυλετική καταγωγή, το θρήσκευμα ή το χρώμα τους.

Στην εποχή μας επιδιώκεται ως στόχος και η οικονομική εξασφάλιση των πολιτών, δηλαδή η προστασία τους από τις συνέπειες της ανεργίας, της ασθένειας, του γήρατος κ.λ.π., με την παροχή επιδομάτων ανεργίας, συντάξεων, ιατρικής περίθαλψης και άλλων κοινωνικών παροχών.

Τέλος, η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος αποτελεί ένα νέο σχετικά στόχο. Έως πριν από λίγες δεκαετίες κανένας σχεδόν δεν έδειχνε ενδιαφέρον για τις βλαβερές επιπτώσεις που έχει στην ποιότητα του φυσικού περιβάλλοντος η παραγωγή και η κατανάλωση προϊόντων και η απόρριψη βλαβερών ουσιών στις θάλασσες, στα ποτάμια, στις λίμνες, στο έδαφος ή στην ατμόσφαιρα. Έτσι, έγινε μια πολύ μεγάλη σωρευτική καταστροφή του περιβάλλοντος, που βλάπτει σοβαρά την υγεία και την ευζωία όλων. Μακροχρόνια δε η συνεχιζόμενη περιβαλλοντική καταστροφή απειλεί και την επιβίωση του ανθρώπου στη Γη. Οι σύγχρονες κοινωνίες έχουν πλέον αποφασίσει να προστατεύουν το φυσικό περιβάλλον.

Θέματα

1.  Να συντάξετε περίληψη του κειμένου σε 100-120 λέξεις. (μονάδες 25)

2.  

Τι σημαίνει ο όρος κοινωνική δικαιοσύνη και πως προσπαθούν οι σύγχρονες κοινωνίες να την επιτύχουν μέσα από τους οικονομικούς στόχους που επιδιώκουν; (μονάδες 6)

3.  Τι επιτυγχάνεται με την επανάληψη της λέξης στόχος σε κάθε παράγραφο του κειμένου; (μονάδες 4)

4.  Από την τρίτη παράγραφο του κειμένου (Σημαντικός στόχος…παραγωγικότητας) να σημειώσεις τέσσερις λέξεις ή φράσεις που ανήκουν στο ειδικό λεξιλόγιο της οικονομικής επιστήμης και να χρησιμοποιήσεις δυο από αυτές σε προτάσεις. (μονάδες 6)

5.  Να αναπτύξετε με τη μέθοδο των παραδειγμάτων την κατακλείδα του κειμένου: «Οι σύγχρονες κοινωνίες έχουν πλέον αποφασίσει να προστατεύουν το φυσικό περιβάλλον». (μονάδες 8)

6.  Να αντικαταστήσεις τη λέξη που είναι σε παρένθεση με αντώνυμή της.

-  Ο αριθμός των στόχων (αυξάνεται)

-  Ορισμένοι (απολύθηκαν) πρόσφατα.

-  (Βελτιώνεται) το βιοτικό επίπεδο.

-  Δείχνουν (ενδιαφέρον) για το φυσικό περιβάλλον.   (μονάδες 4)

7.  Με ποια μέθοδο αναπτύσσεται η τελευταία παράγραφος του κειμένου; Δικαιολογείστε την απάντησή σας. (μονάδες 7)

Παραγωγή λόγου:

Σε ένα άρθρο σου, με 550-600 λέξεις περίπου, που προορίζεται για δημοσίευση σε οικονομική εφημερίδα, να δείξεις πώς και με ποιες προϋποθέσεις μπορεί να συμβάλει η Εκπαίδευση στην επίτευξη των οικονομικών στόχων που επιδιώκονται από τις σύγχρονες κοινωνίες.  (μονάδες 40)