26 Οκτωβρίου 1912. Η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης

26 Οκτωβρίου 1912. Η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης

            Η απελευθέρωση της Ελλάδας από τους Τούρκους δεν ολοκληρώθηκε το 1821, αλλά συνεχίστηκε τμηματικά μέχρι τις αρχές του 20^ου αιώνα. Παράλληλα και στα υπόλοιπα βαλκάνια, οι βόρειοι γείτονές μας, διεκδίκησαν και απέκτησαν τη δική τους ανεξαρτησία, χωρίς ωστόσο να παύσουν να διεκδικούν περιοχές –κυρίως της Μακεδονίας– που παρέμεναν ακόμα υπό οθωμανικό έλεγχο. Μετά από συμφωνία συμμαχίας Σερβίας, Μαυροβουνίου, Ελλάδας και Βουλγαρίας, στις 30 Σεπτεμβρίου του 1912 οι βαλκανικές αυτές χώρες έστειλαν συλλογικά τελεσίγραφο στην Τουρκία με το οποίο ζητούσαν την διασφάλιση της αυτονομίας των εθνικών μειονοτήτων τους, που ζούσαν στο έδαφός της. Η Τουρκία απέρριψε το τελεσίγραφο και έτσι κηρύχθηκε πόλεμος στις 9 Οκτωβρίου του 1912.

            Με την κήρυξη του πολέμου, ο ελληνικός στρατός πέρασε τα σύνορα στη Θεσσαλία με στόχο την κατάληψη της Μακεδονίας. Στην πορεία του βόρεια αντιμετώπισε αρχικά μικρές τουρκικές δυνάμεις, καθώς ο κύριος στόχος του τουρκικού στρατού επικεντρώθηκε στην αντιμετώπιση των βουλγαρικών δυνάμεων στη Θράκη. Μετά την απελευθέρωση της Ελασσόνας και της Κοζάνης, το Γενικό Στρατηγείο, με επικεφαλής το διάδοχο Κωνσταντίνο, αποφάσισε να κινηθεί ο ελληνικός στρατός βόρεια, με κατεύθυνση προς το Μοναστήρι (σημ. Βίτολα) και να συναντήσει τον σερβικό στρατό. Η κυβέρνηση Ελευθερίου Βενιζέλου, όμως, διαφώνησε και έκρινε ότι είναι επιτακτική η ανάγκη ο στρατός να κινηθεί χωρίς καμία καθυστέρηση προς Θεσσαλονίκη, προς την οποία κατευθύνονταν δυνάμεις του βουλγαρικού στρατού από τα βορειοδυτικά.

            Ο Κωνσταντίνος πείθεται, με τη μεσολάβηση του πατέρα του βασιλιά Γεωργίου Α΄ και στις 25 Οκτωβρίου, μετά τη νικηφόρα μάχη των Γιαννιτσών η εμπροσθοφυλακή του ελληνικού στρατού φθάνει προ των πυλών της Θεσσαλονίκης. Ο Χασάν Ταξίν πασάς που υπερασπιζόταν τη Θεσσαλονίκη δεν είχε άλλη επιογή από το να ζητήσει μια έντιμη συμφωνία για την παράδοση της πόλης και έτσι, στις 11 το βράδυ της 26ης Οκτωβρίου, ανήμερα της εορτής του Αγίου Δημητρίου, υπογράφεται στο Διοικητήριο της Θεσσαλονίκης το πρωτόκολλο παράδοσης της πόλης στον ελληνικό στρατό.

            Το πρωί της 27ης Οκτωβρίου εισήλθαν στη Θεσσαλονίκη δύο τάγματα ευζώνων και ύψωσαν την ελληνική σημαία στο Διοικητήριο, ενώ οι υπόλοιπες ελληνικές δυνάμεις άρχισαν να λαμβάνουν θέσεις στα υψώματα γύρω από την πόλη. Στις 11 το πρωί της 28ης Οκτωβρίου 1912 ο Κωνσταντίνος εισήλθε με το επιτελείο του στη Θεσσαλονίκη και το μεσημέρι έγινε πανηγυρική δοξολογία στο ναό του Αγίου Μηνά.

            Την ίδια μέρα, κατέφθασαν και οι Βούλγαροι, υπό τον στρατηγό Τοντόρωφ, που διεκδικούσαν και αυτοί τη Θεσσαλονίκη, όμως ήταν ήδη αργά.

πηγές:

http://www.sansimera.gr

http://el.wikipedia.org