27.2.16

Τι είναι Δάσκαλος



Αποσπάσματα από το “Δρόμοι ζωής” του Ευάγγελου Παπανούτσου
           
            «Δάσκαλος δεν είναι αυτός που μαθαίνει στα παιδιά μας τα σχολικά γράμματα, μουσική, καλούς τρόπους. Αυτά τα μαθήματα είναι εξωτερικά. Μένουν στην επιφάνεια σαν τα ρούχα που φορούμε. Δεν εισχωρούν παράμεσα στην ψυχή μας, δεν μας πλάθουν, δεν διαμορφώνουν αυτό που λέμε προσωπικότητα: Πνεύμα, ήθος, χαρακτήρα. Εκτός αν εκείνοι που τα προσφέρουν δεν περιορίζονται στην απλή μετάδοση γνώσεων αλλά τα χρησιμοποιούν ως μέσα να για να πετύχουν το στόχο της διαμόρφωσης της προσωπικότητας».
           

            «Δάσκαλος είναι αυτός που, παραμένοντας ενήλικος, μπορεί να γίνεται παιδί και κάθε χρόνο με τα νέα παιδιά που έρχονται στα χέρια του να γίνεται παιδί. Τούτο μπορούμε να το διατυπώσουμε και αλλιώς: ο αληθινός δάσκαλος ενηλικιώνεται παραμένοντας παιδί στην ψυχή, άνθρωπος δηλαδή εύπλαστος, δροσερός, αγνός. Αδύνατο να φανταστεί κανείς πόσο δύσκολο, σχεδόν υπεράνθρωπο είναι αυτό που του ζητούμε, να συνθλίψει μέσα του το χρόνο, να γερνάει φυσιολογικά και όμως να μένει νέος στην ψυχή για να μπορέσει να έχει πρόσβαση στα αισθήματα, στις σκέψεις, στις επιθυμίες του νέου ανθρώπου που θα διαπαιδαγωγήσει, να τον καταλαβαίνει, να χαίρεται, να διασκεδάζει μαζί του, να σκέπτεται τις σκέψεις του, να επιθυμεί τις επιθυμίες του, να πονάει τον πόνο του…»
           
            «Πετυχημένος είναι ο δάσκαλος που έκανε με το έργο του τόσο ώριμο το μαθητή του ώστε εκείνος να μην τον χρειάζεται πια… Ο θρίαμβος του δασκάλου είναι να κάνει τον νέο άνθρωπο αυθύπαρκτο και ανεξάρτητο -στον τρόπο που μεθοδεύει τις παρατηρήσεις και τις σκέψεις του, στον τρόπο που κάνει τις εκτιμήσεις του, που καταρτίζει το πρόγραμμα της δράσης του, που σημασιολογεί τη ζωή ώστε να μην έχει πλέον ανάγκη από χειραγώγηση και ούτε από τον ίδιο τον δάσκαλο του.»

            «Άφησα τελευταία την κύρια ιδιότητα (ορθότερα την πρώτη αρετή) του δασκάλου... Την αγάπη για το παιδί.. Στο παιδί που δεν είναι δικό του αλλά γίνεται δικό του όταν συνδεθεί με την παιδευτική σχέση. Στο παιδί ως παιδί που ως ένα νέο και τρυφερό βλαστάρι που δεν έχει ακόμα ξεδιπλώσει τα φύλλα του αλλά κλείνει μέσα του τόσους θησαυρούς -νοημοσύνης, ευαισθησίας, δραστηριότητας- και περιμένει τη δική του στοργή και φροντίδα για να ανθοβολήσει, να αναπτυχθεί και να ολοκληρωθεί. Είναι απίστευτο με πόση αγάπη (ανιδιοτελή, θερμή, αφειδώλευτη) αφοσιώνεται ο αληθινός δάσκαλος στους μαθητές του. Το παιδί που του εμπιστεύτηκαν να διδάξει γίνεται ο άξονας της ζωής του, αυτό της δίνει περιεχόμενο και γίνεται ο άξονας της ζωής του...»