κριτήριο αξιολόγησης (5) Έκθεση Γ΄Λυκείου_κλιματική αλλαγή

κλιματική αλλαγή

Οι κλιματικές αλλαγές είναι ήδη πραγματικότητα, και αυτό σημαίνει ότι αντιμετωπίζουμε μια διπλή πρόκληση. Ο κόσμος πρέπει να μειώσει δραματικά τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, ώστε η υπερθέρμανση του πλανήτη να μη λάβει καταστροφικές διαστάσεις μέσα σε αυτό τον αιώνα. Και πρέπει να προσαρμοστούμε στις τρέχουσες και μελλοντικές κλιματικές αλλαγές προκειμένου να περιορίσουμε τον αρνητικό τους αντίκτυπο στην καθημερινή μας ζωή, στην οικονομία και στο περιβάλλον.
Το καλοκαίρι του 2007 είδαμε ακραίες καιρικές συνθήκες στην Ευρώπη. Η νοτιοανατολική Ευρώπη γνώρισε μια σειρά από καύσωνες όπου οι θερμοκρασίες κυμάνθηκαν μεταξύ των υψηλότερων που έχουν καταγραφεί ποτέ, προκαλώντας το θάνατο εκατοντάδων ηλικιωμένων και θανάσιμες μεγάλης έκτασης δασικές πυρκαγιές. Στο μεταξύ, η Βρετανία επλήγη από σχεδόν ανήκουστα επίπεδα βροχοπτώσεων που προκάλεσαν σοβαρές πλημμύρες σε μέρη της Αγγλίας και της Ουαλίας. Αρκετοί άνθρωποι απεβίωσαν και χιλιάδες ακόμη αναγκάστηκαν να απομακρυνθούν από τις οικίες τους.
Παρότι οι ακραίες καιρικές συνθήκες στις περιπτώσεις αυτές ήταν πολύ διαφορετικές, τα αποτελέσματα ήταν παρόμοια - θάνατοι ανθρώπων και ζώων, ζημιές σε περιουσίες και υποδομές, επιχειρήσεις, στη γεωργία και στις ζωές των ανθρώπων. Κανείς δεν μπορεί να πει στα σίγουρα ότι τα γεγονότα αυτά οφείλονται στις κλιματικές αλλαγές, αλλά προφανώς συνάδουν με τον προβλεπόμενο αντίκτυπό τους.
Ο πλανήτης έχει θερμανθεί κατά μέσο όρο περίπου 0,76°C από το 1850, και η άνοδος της θερμοκρασίας επιταχύνεται. Υπάρχει παγκόσμια επιστημονική ομοφωνία ότι η αύξηση αυτή οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην απελευθέρωση διοξειδίου του άνθρακα (CO2) και άλλων αερίων του θερμοκηπίου από τις ανθρώπινες δραστηριότητες, όπως η καύση ορυκτών καυσίμων και η κοπή δασών για τη δημιουργία γεωργικής γης.
Η υπερθέρμανση του πλανήτη θα συνεχίσει να επιδεινώνεται μέχρι ο κόσμος να κατορθώσει να μειώσει τις εκπομπές αυτών των αερίων αρκετά κάτω από τα σημερινά επίπεδα - μια προσπάθεια που αναμένεται να διαρκέσει αρκετές δεκαετίες. Στο μεταξύ, η νότια Ευρώπη θα γίνεται πιο ζεστή και ξηρή, και η βόρεια Ευρώπη πιο υγρή. Οι καταιγίδες και οι περίοδοι ξηρασίας θα γίνουν συχνότερες και σοβαρότερες. Όσο αυξάνεται η θερμοκρασία, τόσο πιο γρήγορα θα λιώνουν οι παγετώνες και οι πολικοί πάγοι, και τόσο θα ανεβαίνει η στάθμη της θάλασσας.
Ως επακόλουθο κάποιες πεδινές περιοχές κοντά στη θάλασσα θα γίνουν ευάλωτες στις πλημμύρες και τη διάβρωση των ακτών, δημιουργώντας κινδύνους για κατοικίες, βιομηχανικές μονάδες και τουριστικές εγκαταστάσεις. Οι αυξημένες θερμοκρασίες ενδέχεται να επηρεάσουν την περιεκτικότητα των εκβολών ποταμών σε θρεπτικές ουσίες και να βλάψουν τη θαλάσσια ζωή.
Οι επιστήμονες παρουσιάζουν μια πρόβλεψη για το τι θα μπορούσε να συμβεί σε κάθε περιφέρεια και συστήνουν δράσεις που πρέπει να αναλάβουν οι κυβερνήσεις και οι τοπικές αρχές. Ιδιαίτερης σημασίας είναι οι αλλαγές που απαιτούνται στον πολεοδομικό σχεδιασμό, τα αντιπλημμυρικά μέτρα και τη διαχείριση των ποταμών. Οι επιμέρους χώρες ανταλλάσσουν τις γνώσεις που διαθέτουν, ώστε να προετοιμαστούν πιο αποτελεσματικά για τις κλιματικές αλλαγές.
Αυτές και άλλες συνέπειες των κλιματικών αλλαγών είναι προβλέψιμες σε κάποιο βαθμό. Εάν είμαστε προετοιμασμένοι για αυτές, μπορούμε να ελαχιστοποιήσουμε τη ζημιά, την καταστροφή και το κόστος που θα επιφέρουν. Για αυτό και μιλάμε για προσαρμογή στις κλιματικές αλλαγές.

Δημήτρης Ζαχαρίου 27-12-07

Θέματα: 

Α. Περίληψη

Β.1. Σε ποιο κειμενικό είδος μπορούμε να εντάξουμε το παραπάνω κείμενο και γιατί;

Β.2. Ποιοι είναι οι δύο κύριοι θεματικοί άξονες γύρω από τους οποίους περιστρέφεται η ανάπτυξη του κειμένου;

Β.3. Να εντοπίσετε τέσσερις φράσεις που συντελούν στην επίκληση στο συναίσθημα του δέκτη.

Β.4. Να αντικαταστήσετε τις υπογραμμισμένες λέξεις με άλλες λέξεις ή φράσεις φροντίζοντας να μην αλλάξει το νόημα.


Γ. Παραγωγή Λόγου.
Σε ένα κείμενο 400-500 λέξεων, που θα περιληφθεί σε αφιέρωμα Εφημερίδας για το περιβάλλον, προσπαθήστε να προβληματίσετε τους αναγνώστες πάνω στους κινδύνους των κλιματικών αλλαγών αλλά και να προτείνετε ρεαλιστικούς και εφαρμόσιμους τρόπους ατομικής δράσης.

Η ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΕΙΘΑΡΧΙΑΣ

Ετυμολογικά η λέξη πειθαρχία αποτελείται από τις λέξεις πείθω/ομαι και τη λέξη αρχή/ω, που σημαίνει υπακοή μέσω της πειθούς σε κάποιον ο οποίος εκπροσωπεί κάποια αρχή. Σύμφωνα με το λεξικό του καθηγητή Γ. Μπαμπινιώτη, πειθαρχία είναι «κάθε υποταγή στους ανωτέρους, σε ορισμένες αρχές, στους νόμους, στους ισχύοντες κανόνες…»
Η πειθαρχία για τους αρχαίους έλληνες ήταν ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες εύρυθμης λειτουργίας του πολιτεύματος (δημοκρατίας, ολιγαρχίας, αριστοκρατίας, μοναρχίας) και ηθική καταξίωση της ζωής (υπακοή στους άγραφους νόμους των θεών, σεβασμός στους γονείς και στους ξένους, αμέριστη συμπαράσταση στους φίλους, τήρηση όρκων κ.λ.π).
Στην αρχαία τραγωδία η «ύβρις» και η «τίσις» (τιμωρία) παίρνουν όχι μόνο ανθρώπινες αλλά και κοσμικές διαστάσεις. Η παραβίαση των θείων νόμων διασαλεύει την κοσμική τάξη, η οποία για να αποκατασταθεί, απαιτεί την παραδειγματική τιμωρία του ενόχου.
Στις μέρες μας, η έννοια της πειθαρχίας, πολύ συχνά χρησιμοποιείται, για να υποδηλώσει την απόλυτη υποταγή ή και τη μέθοδο υποταγής σε κάποια αρχή. Ακόμη η έννοια μπορεί να περιλαμβάνει και τη διαμόρφωση χαρακτήρων ή ακόμη και το εργαλείο επιβολής συγκεκριμένων ιδεών και πρακτικών που δε συμφωνούν με το κοινό αίσθημα για το δίκαιο ή στη διάχυτη αντίληψη περί εξουσίας, ηθικής και ελευθερίας. Ενσωματώνει επίσης και αρνητικά στοιχεία, κυρίως μετά το πνεύμα ελευθερίας, που ακολούθησε τον ευρωπαϊκό διαφωτισμό σε σύγκριση με τις πρακτικές των ολοκληρωτικών καθεστώτων του παρελθόντος και του παρόντος.
Έτσι διακρίνουμε:
· Το στάδιο της συναίνεσης, όπου το άτομο ελέγχεται από διάφορες καταστάσεις πόνου και ευχαρίστησης τις οποίες και συνηθίζει. Η πειθαρχία εδώ εμφανίζεται συνειρμικά.
· Το στάδιο της αυταρχικότητας, όπου το άτομο αποδέχεται την ανωτερότητα κάποιων ατόμων και υπακούει στη θέλησή τους. Αυτό το στάδιο πειθαρχίας αναπτύσσεται σε αυστηρά ιεραρχημένες κοινωνικές ομάδες όπως είναι ο στρατός, η δημόσια διοίκηση ή ιδιωτική πρωτοβουλία κ.λ.π.
· Το στάδιο της κοινωνικής πειθαρχίας, όπου το άτομο ελέγχεται μέσω κοινωνικών δυναμικών, που αναπτύσσονται στις διάφορες κοινωνικές ομάδες. Κυρίαρχο ρόλο εδώ παίζει ο κοινωνικός έλεγχος και οι μηχανισμοί του. Σ’ αυτό το στάδιο μπορεί να συμπεριληφθεί και η σχολική πειθαρχία.
· Το στάδιο της προσωπικής πειθαρχίας, όπου το άτομο μαθαίνει να ελέγχει τον εαυτό του μέσα από τις προσλαμβανόμενες κοινωνικές παραστάσεις, τις ιδέες του, την κυρίαρχη ιδεολογία, τους κοινωνικούς αγώνες και τις αξίες κ.ά. Το τελευταίο αυτό στάδιο αποτελεί το αποκορύφωμα των προηγούμενων, όπου η πειθαρχία μετατρέπεται σε προσωπική υπόθεση του ατόμου, δηλαδή οδηγεί το άτομο στην κατάσταση της αυτοπειθαρχίας.

Ειδικότερα, η κοινωνική πειθαρχία, είναι συγκεκριμένος τρόπος ανθρώπινης συμπεριφοράς, που ανταποκρίνεται στους κανόνες δικαίου και ηθικής, οι οποίοι έχουν καθιερωθεί σε μια κοινωνία. Η πειθαρχία είναι απαραίτητος όρος για την ύπαρξη της κοινωνίας και καθορίζεται πάντοτε από τις επικρατούσες κοινωνικές θέσεις τις οποίες και κατοχυρώνει. Σε τελευταία ανάλυση, η πειθαρχία καθορίζεται από το βαθμό συνδυασμού των προσωπικών συμφερόντων των μελών μιας κοινωνίας με τις ανάγκες τους και με τους κοινωνικά καθορισμένους κανόνες συμπεριφοράς. Αν οι κανόνες αυτοί δε γίνονται αποδεκτοί, παρουσιάζονται αποκλίσεις στη συμπεριφορά των ατόμων, που είτε ρυθμίζονται με τη βοήθεια του κοινωνικού ελέγχου ή μπορεί να οδηγήσουν σε αλλαγές των κανόνων και θεσμών που ισχύουν.
Το πνεύμα της πειθαρχίας όμως, σε κάθε της μορφή, ξεκινά με τον περιορισμό των επιθυμιών και των ορέξεων του ατόμου, δηλαδή από την αυτοπειθαρχία. Αυτή προϋποθέτει βαθιά αφομοίωση των κανόνων της κοινωνίας αλλά και πλήρη συνειδητοποίηση του εαυτού μας, των ιδιαιτεροτήτων και των αδυναμιών μας και τηρείται χωρίς εξωτερικές κυρώσεις. Είναι αποτέλεσμα της διαδικασίας της κοινωνικοποίησης που έχει προηγηθεί και είναι συνάρτηση της αποτελεσματικότητάς της.

Τελικά μπορούμε να υποστηρίξουμε πως την πειθαρχία δεν πρέπει να την ορίζουμε με αρνητικούς όρους ως επιβολή ή ως άσκηση βίας, αλλά κυρίως ως μια προσπάθεια αύξησης των δυνατοτήτων των ατόμων και ταυτόχρονα τον έλεγχο αυτών προς ένα συγκεκριμένο σκοπό. Στηρίζει την κοινωνία, στοιχειοθετώντας τη μετάβαση από τους κανόνες στις αξίες και αντίστροφα, προσφέροντας έτσι μια βάση για το συνολικό οικοδόμημα της συγκρότησης της κοινωνίας. Γι’ αυτό άλλωστε έχει διεισδύσει σε όλες τις εκφάνσεις του κοινωνικού βίου.

Δημήτρης Ζαχαρίου

17η ΝΟΕΜΒΡΗ

Κύριο χαρακτηριστικό του ανθρώπου και ειδοποιός διαφορά του από τα υπόλοιπα όντα είναι η ελευθερία. Η ελευθερία διακρίνεται σε διάφορα είδη και εκδηλώνεται με πολλούς τρόπους:
· υπάρχει η εσωτερική ελευθερία από τα πάθη μας που απειλούν να μας καταστρέψουν.
· η εθνική ελευθερία που ποικίλοι εχθροί επιβουλεύονται άμεσα ή έμμεσα.
· υπάρχει όμως και η πολιτική ελευθερία που έχει άμεση σχέση με τα διακαιώματά μας ως πολιτών, με την προσωπική μας ζωή και το μέλλον μας.
Είναι στη φύση των ανθρώπων να επιζητούν την ελευθερία τους επειδή αποτελεί υπαρξιακό στοιχείο. Και την επιζητούν ιδιαίτερα οι νέοι γιατί μέχρι πριν λίγα χρόνια, όταν ήταν παιδιά, άλλοι καθόριζαν τη ζωή τους, το φαγητό τους, τις δραστηριότητές τους, το χρόνο τους. Τώρα, που δεν νιώθουν πια δεσμευμένοι, μοιάζουν να θέλουν να πάρουν πίσω τα χαμένα δικαιώματά τους.
Η Παιδεία ανέκαθεν προσανατολίζεται στο να ασκήσει τους νέους στον αγώνα για την ποικιλόμορφη ελευθερία. Γι’ αυτό, από παλιά, οι νέοι πρωτοστατούν στους αγώνες του λαού για όλα τα είδη της ελευθερίας.
Από την Πολιτεία ορίστηκε η 17η Νοεμβρίου ως γιορτή της ελευθερίας της νεολαίας, αλλά γιατί επιλέχτηκε αυτή η ημερομηνία; Είναι απαραίτητο να κάνουμε μια μικρή ιστορική αναδρομή για να καταλάβουμε τις συνθήκες που προηγήθηκαν και προετοίμασαν τα ιστορικά γεγονότα.

Το 1967, με το πρόσχημα ότι οι πολιτικές αντιδικίες των κομμάτων δημιουργούσαν αδιέξοδα, κάποια μερίδα αξιωματικών των ενόπλων δυνάμεων της χώρας μας, κατήργησαν το δημοκρατικό πολίτευμα και επέβαλαν στρατιωτική δικτατορία. Κάθε δικτατορία όμως περιορίζει τις ελευθερίες των πολιτών και ήταν αναμενόμενο οι Έλληνες να αντιδράσουν με πρωτοπόρους τους νέους.
Την Άνοιξη του 1973 το Ναυτικό κινήθηκε ώστε να εξαναγκάσει τους φορείς της δικτατορίας να παραδώσουν την εξουσία στους πολιτικούς. Παρόλο που απέτυχε αυτή η προσπάθεια ωστόσο έδωσε το έναυσμα για αγώνες στους οποίους πρωτοστάτησαν οι φοιτητές στα Πανεπιστήμια όπου οργανώθηκαν και απαίτησαν κατάργηση της δικτατορίας. Από τις αρχές Νοεμβρίου του 1973, πρώτα οι φοιτητές της Νομικής Αθηνών και ύστερα των άλλων Σχολών, οργάνωσαν συλλαλητήρια, στις 17 του ίδιου μήνα κλείστηκαν στο χώρο του Πολυτεχνείου και με αυτοσχέδιο ραδιοφωνικό σταθμό μετέδιδαν συνθήματα και απαιτούσαν ελευθερία. Το δικτατορικό καθεστώς όμως επενέβη με ένοπλες δυνάμεις και τεθωρακισμένα και άδειασε με τη βία το Πολυτεχνείο.
Με τις αναταραχές αυτές και την οξύτητα που δημιουργήθηκε, μια ομάδα στρατιωτικών κατήργησε την κυβέρνηση που υπήρχε, εγκατέστησε νέα δικτατορία και επεχείρησε με πραξικόπημα κατά του Προέδρου της Κύπρου Αρχιεπισκόπου Μακαρίου να εγκαταστήσει και στην Κύπρο ελεγχόμενο καθεστώς. Από το γεγονός αυτό προήλθε η τελευταία μεγάλη συμφορά του ελληνισμού, η κατάληψη της Βόρειας Κύπρου από τους Τούρκους. Υπό το βάρος αυτού του γεγονότος οι στρατιωτικοί εξαναγκάστηκαν να παραδώσουν την εξουσία στους πολιτικούς και έτσι αποκαταστάθηκε η Δημοκρατία.
Από το Νοέμβριο του ίδιου έτους, δηλαδή του 1974, καθιερώθηκε να γιορτάζεται η επέτειος της εξέγερσης του Πολιτεχνείου ως γιορτή της ελευθερίας για τους νέους αλλά και ως απόδειξη του άδολου πόθου τους και του αγώνα για την Δημοκρατία, κάτι το οποίο κανείς δεν έχει το δικαίωμα να σφετερίζεται, αφού ήταν αγώνας κοινός, ειλικρινής και χωρίς κομματικές ταυτότητες.

Ζαχαρίου Δημήτρης
δείτε ντοκουμέντα στο: http://www.e-selides.gr/modules.php?name=Downloads&d_op=viewdownload&cid=37