Nέες τεχνολογίες και εκπαίδευση

του καθ. Noam Chomsky

            Όσο για τη σχέση της τεχνολογίας με την εκπαίδευση, η τεχνολογία είναι κάτι ουδέτερο. Είναι όπως το σφυρί! Το σφυρί δε νοιάζεται αν το χρησιμοποιείς για να φτιάξεις ένα σπίτι ή αν ο εγκληματίας σπάει με αυτό το κρανίο κάποιου. Το σφυρί μπορεί να κάνει και τα δύο!

            Το ίδιο και με τις νέες τεχνολογίες, το διαδίκτυο κ.λ.π. Το διαδίκτυο είναι εξαιρετικά πολύτιμο, αν ξέρεις τι ψάχνεις. Το χρησιμοποιώ καθημερινά για έρευνα και νομίζω ότι όλοι το κάνουμε. Αν ξέρεις τι ψάχνεις, αν έχεις ένα πλαίσιο κατανόησης που σε κατευθύνει σε συγκεκριμένα πράγματα και σου επιτρέπει να ξεδιαλέξεις πολλά άλλα, τότε γίνεται ένα ιδιαίτερα πολύτιμο εργαλείο.

            Θα πρέπει βέβαια να είσαι έτοιμος να αναρωτηθείς: «έχω το σωστό πλαίσιο;» Μπορεί να χρειάζεται τροποποιήσεις, ή να ξανασκεφτώ την οπτική μου. Δεν μπορείς όμως να αναζητάς τις πληροφορίες, χωρίς να έχεις ένα σχετικά ξεκάθαρο πλαίσιο που να κατευθύνει την έρευνά σου, να σε βοηθά να ξεχωρίσεις το ασήμαντο από το σημαντικό, τι θα πρέπει να ακολουθήσεις και τι όχι, τι θα απορρίψεις και τι θα χρειαστεί να αναπτύξεις.

            Κανείς δε γίνεται βιολόγος με το να του δώσεις πρόσβαση στη βιβλιοθήκη βιολογίας του Χάρβαρντ και να του πεις: «ψάξε»! Δεν θα του δώσει τίποτα. Και το διαδίκτυο είναι το ίδιο πράγμα, σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα. Αν δεν ξέρεις τι ψάχνεις, αν δεν έχεις κατανόηση του ουσιώδους, με την προϋπόθεση βέβαια ότι είσαι έτοιμος να αναθεωρήσεις αν τα πράγματα κατευθυνθούν λάθος. Αν δεν τα έχεις αυτά, τότε η εξερεύνηση του διαδικτύου γίνεται μια τυχαία συλλογή ψευδών δεδομένων που δεν σημαίνουν τίποτα.

            Επομένως, για να έχει νόημα η χρήση των σύγχρονων τεχνολογιών – του διαδικτύου, των συστημάτων επικοινωνίας, των γραφικών κ.λ.π. – θα πρέπει να υπάρχει η βάση ενός καλά σχεδιασμένου κατευθυντήριου μηχανισμού. Διαφορετικά, αντί να είναι ωφέλιμη μπορεί να αποβεί επιζήμια.

            Για παράδειγμα, η τυχαία αναζήτηση στο διαδίκτυο καταλήγει σε συλλογή ανούσιων δεδομένων, χωρίς συνοχή, και σε οδηγεί σε μια αποσπασματική εικόνα, που μπορεί να βασίζεται σε κάποια αληθινά γεγονότα, δεν έχει όμως σχέση με την πραγματικότητα.

            Πρέπει να ξέρεις πώς να αξιολογείς, να ερμηνεύεις, να κατανοείς. Πάρε για παράδειγμα τη βιολογία. Το πρόσωπο που παίρνει το Νόμπελ στη Βιολογία δεν είναι αυτός που διάβασε τις περισσότερες δημοσιεύσεις και κράτησε τις περισσότερες σημειώσεις, αλλά αυτός που ήξερε τι έψαχνε να βρει. Η καλλιέργεια της ικανότητας να αναζητάς το ουσιώδες και να είσαι πάντα έτοιμος να επανεξετάσεις τις κατευθύνσεις σου, αυτός είναι και θα είναι ο ρόλος της εκπαίδευσης, είτε χρησιμοποιεί κομπιούτερ είτε χαρτί και μολύβι ή βιβλία.

 

Απόσπασμα από τη συμμετοχή του Νόαμ Τσόμσκι στη συζήτηση “Μάθηση Δίχως Σύνορα”, με τίτλο “Ο Σκοπός της Εκπαίδευσης” – The Purpose of Education

Presented at the Learning Without Frontiers, Jan 25th 2012- London (LWF 12) https://www.youtube.com/watch?v=DdNAUJWJN08

Μετάφραση- επεξεργασία ΖΑΧ 09-09-14