Όταν ένας λαός αποφασίσει να πάρει την τύχη του στα χέρια
του,
να αρνηθεί προδιαγεγραμμένες μοίρες, πορείες που εμφανίζονται ως
μονόδρομοι,
καταστάσεις και καθεστώτα που φαίνονται αμετακίνητα και
αιώνια,
τότε κανένας, όσο ισχυρός κι αν μοιάζει,
δε μπορεί να τον
κρατήσει υποτελή...
60 χρόνια συμπληρώνονται
φέτος από από τη 1η Απριλίου 1955, ημέρα κατά την οποία ξεκίνησε ο ένοπλος
αγώνας των Κυπρίων εναντίον των Βρετανών αποικιοκρατών με στόχο την ένωση της
μεγαλονήσου με την Ελλάδα.
Προηγήθηκε το δημοψήφισμα του
1950 στο οποίο το 95,7% των Κυπρίων (και οι Τουρκοκύπριοι) είχε ταχθεί υπέρ της
ένωσης με την Ελλάδα. Το αποτέλεσμα δεν έγινε δεκτό από το Λονδίνο, το οποίο
είχε αθετήσει τις υποσχέσεις του, έναντι της Ελλάδας και των Κυπρίων. Η
Βρετανία είχε υποσχεθεί ότι η Κύπρος θα ενωθεί με την Ελλάδα μετά τη νίκη
εναντίον του άξονα στην οποία συνέβαλαν ουσιαστικά τόσο οι Έλληνες αλλά και οι
Κύπριοι που κατατάχθηκαν εθελοντικά στον Βρετανικό στρατό.
Κατά τη διάρκεια του αγώνα η Βρετανία άσκησε αυστηρή στάση με στρατιωτικές
επιχειρήσεις και εκτελέσεις αγωνιστών ακόμα και για μεταφορά οπλισμού ή
συμμετοχή σε διαδηλώσεις. Οι πρώτοι που εκτελέστηκαν ήταν στις 10 Μαϊου 1956 οι
Μιχάλης Καραολής και Ανδρέας Δημητρίου. Απαγχονίστηκαν στις Κεντρικές Φυλακές
της Λευκωσίας και τάφηκαν σε χώρο εντός των φυλακών όπου σήμερα είναι μνημείο
με την ονομασία «Φυλακισμένα Μνήματα». Στον ίδιο χώρο τάφηκαν και άλλοι
αγωνιστές ώστε οι κηδείες τους να μη γίνουν αφορμή για λαϊκή εξέγερση. Στα
«Φυλακισμένα Μνήματα» είναι θαμμένοι 13 αγωνιστές.
Στα «Φυλακισμένα Μνήματα» τάφηκε
και ο Γρηγόρης Αυξεντίου ο οποίος
σκοτώθηκε σε μάχη που έδωσε μόνος του με εκατοντάδες Βρετανούς στις 3 Μαρτίου
1957 σε κρησφύγετο στο Μοναστήρι της Παναγίας του Μαχαιρά. Ο Αυξεντίου είναι η
πλέον εμβληματική μορφή καθώς οι Βρετανοί για να τον εξοντώσουν αναγκάστηκαν να
ρίξουν βενζίνη με ελικόπτερα στο κρησφύγετο του, αφού ο ίδιος είχε αρνηθεί να
παραδοθεί. Στις 14 Μαρτίου του 1957 με την άρνηση της σημερινής Βασίλισσας της
Βρετανίας Ελισάβετ να δώσει χάρη, απαγχονίστηκε ο 18χρονος Ευαγόρας
Παλληκαρίδης.
Ο αγώνας της ΕΟΚΑ δεν κατάφερε να
πετύχει τον στόχο της Ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα. Οι συμφωνίες Ζυρίχης και
Λονδίνου οδήγησαν στην ανακήρυξη της Κύπρου σε ανεξάρτητο κράτος υπό κηδεμονία
και με τις εγγυήσεις της Ελλάδας, της Τουρκίας και της Βρετανίας. Το κράτος που
ιδρύθηκε το 1960 λειτούργησε ως δικοινοτικό για τρία μόνο χρόνια. Ακολούθησε η
τουρκική ανταρσία τα Χριστούγεννα του 1963 και οι δικοινοτικές ταραχές. Το 1974
το πραξικόπημα της χούντας των Αθηνών και της ΕΟΚΑ Β΄ κατά του Μακαρίου οδήγησε
στη τουρκική εισβολή και στη κατοχή που η μεγαλόνησος βιώνει μέχρι σήμερα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου