Κυθρέα_40 χρόνια μνήμης

και 400 να περάσουν πάλι θα θυμόμαστε,
σε πείσμα όσων νομίζουν ότι οι έλληνες ξεχνάνε...

Κωστή Παλαμά, «Το σπίτι που γεννήθηκα»

Το σπίτι που γεννήθηκα κι ας το πατούν οι ξένοι
στοιχειό είναι και με προσκαλεί· ψυχή, και με προσμένει.

Το σπίτι που γεννήθηκα, ίδιο στην ίδια στράτα
στα μάτια μου όλο υψώνεται και μ' όλα του τα νιάτα.

Το σπίτι, ας του νοθέψανε το σχήμα και το χρώμα·
και ανόθευτο κι αχάλαστο, και με προσμένει ακόμα.

Της πόρτας του η παλαϊκή κορώνα, ώ! να η καμάρα!
Μόνο οι χορδές της λείπουνε για να γενεί κιθάρα

να συνοδέψει του σπιτιού τ' ολόχαρο τραγούδι
προς το παιδί· γυρίζω ανθρός, δροσιά, ξεπεταρούδι,

πάω στη φωλιά, στη γάστρα μου, στο πρωί μου, στο μαγνήτη,
στη ζέστα της μητέρας μου, στο πατρικό άγιο σπίτι.

Το σπίτι που γεννήθηκα κι ας το πατούν οι ξένοι.
Στοιχειό, και σαν απάτητο, με ζει και με προσμένει.

Κωστής Παλαμάς, «Το σπίτι που γεννήθηκα», Τα Παράκαιρα, (1918)

Κυθρέα

Η Κυθρέα ή Κυθραία ή Τζυρκά είναι κατεχόμενη κωμόπολη της Κύπρου, 12 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Λευκωσίας στους πρόποδες του Πενταδακτύλου. Είναι ανεξάρτητος Δήμος της επαρχίας Λευκωσίας.

Έχει 6 ενορίες που περιλαμβάνουν τη Χρυσίδα, τον Άγιο Ανδρόνικο, την Αγία Μαρίνα, τη Χαρδκιώτισσα, τον Άγιο Γεώργιο και τη Συρκανιά. Η πηγή του Κεφαλόβρυσου παρείχε νερό για ύδρευση και άρδευση όχι μόνο για την Κυθρέα αλλά και για τα γειτονικά χωριά καθώς και τα χωριά της Μεσαορίας.

Αρχαία και Μεσαιωνική Ιστορία

Η Κυθρέα είναι κτισμένη επί των ερειπίων της αρχαίας πόλης των Χύτρων. Το 1833, ανασκαφές έφεραν στο φως τον αρχαίο ναό της Παφίας Αφροδίτης ενώ στη θέση Άγιος Δημητριανός ανακαλύφθηκαν τάφοι, αγγεία, επιγραφή καθώς και άγαλμα του Σεπτιμίου Σεβήρου. Στην ανατολική πλευρά της Κυθραίας, βρέθηκε νεκρόπολη της Νεότερης και Μέσης Χάλκινης Εποχής ενώ έτερη νεκρόπολη ανακαλύφθηκε και στη θέση Χαλήπαση. Κατά την περίοδο των αραβικών επιδρομών και έπειτα από τις καταστροφές που υπέστησαν οι Χύτροι, άρχισε να αναπτύσσεται σταδιακά η Κυθρέα.

Νεώτερη και Σύγχρονη Ιστορία

Το 1765, οι αλευρόμυλοι και τα υδραγωγεία της Κυθρέας υπέστησαν φθορές εξαιτίας εξέγερσης μουσουλμάνων κατά του διοικητή της Κύπρου, Τζηλ Οσμάν. Το 1865 ιδρύθηκε το πρώτο σχολείο της Κυθρέας, στην περιοχή της Χαρδακιώτισσας ενώ τρία χρόνια μετά, ξεκίνησε τη λειτουργία του και δεύτερο σχολείο στον Άγιο Ανδρόνικο. 

Πηγή: Wikipedia

 http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CF%85%CE%B8%CF%81%CE%AD%CE%B1