του φιλόλογου Δημήτρη Ζαχαρίου
02/Νοε/2014
Τι είναι τα ναρκωτικά;
Ουσίες φυσικές ή
τεχνητές οι οποίες επιδρούν στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα προκαλώντας μεταβολές
στην αντίληψη, το συναίσθημα και τη συμπεριφορά και δημιουργώντας παράλληλα
εξάρτηση του ατόμου από αυτές.
Τι είναι η εξάρτηση από
ναρκωτικές ουσίες;
Είναι η συνήθεια, ο
εθισμός στη χρήση μιας ναρκωτικής ουσίας, που οδηγεί στην εμφάνιση ανοχής και
στερητικού συνδρόμου ύστερα από μείωση ή σταμάτημα της λήψης της.
Τι είναι η ανοχή;
Είναι φαινόμενο κατά το
οποίο μετά από επανειλημμένη λήψη κάποιας ουσίας παρατηρείται μείωση των
αποτελεσμάτων της και ανάγκη για αυξημένη παροχή της στον οργανισμό, ώστε να
επιτευχθεί το αρχικό αποτέλεσμα. Αυτό οφείλεται στο ότι αναπτύσσονται στον
οργανισμό αντιρροπιστικοί μηχανισμοί που μειώνουν την επίδραση της ουσίας.
Τι είναι το στερητικό
σύνδρομο;
Τα δυσάρεστα συμπτώματα
που εμφανίζονται σε ένα εξαρτημένο άτομο μετά την απότομη διακοπή της λήψης
ναρκωτικών ουσιών. Το στερητικό σύνδρομο χαρακτηρίζεται από έντονες διαταραχές
των φυσιολογικών λειτουργιών, που εκδηλώνονται τόσο στη σωματική όσο και στην
ψυχική σφαίρα και είναι διαφορετικές για κάθε ουσία.
Ποιοι ψυχολογικοί
παράγοντες συντελούν στην τοξικομανία;
Συνήθως στις ναρκωτικές
ουσίες καταφεύγουν άτομα που αδυνατούν να ανταπεξέλθουν σε έναν αυξημένο ψυχικό
πόνο και σε δυσάρεστα συναισθήματα. Χαρακτηριστικά στοιχεία της προσωπικότητας
πολλών χρηστών είναι οι ανεκπλήρωτες συναισθηματικές ανάγκες, που συχνά έχουν
τη ρίζα τους στα παιδικά χρόνια, η αδυναμία για επικοινωνία, η έλλειψη
αυτοεκτίμησης και αυτοπεποίθησης, η έλλειψη εμπιστοσύνης προς τον εαυτό τους και
φυσικά προς τους άλλους. Τα απραγματοποίητα όνειρα, τα έντονα προβλήματα, οι
εσωτερικές συγκρούσεις και τελικά τα αδιέξοδα τα οποία βιώνει ο τοξικομανής τον
οδηγούν στη χρήση των ναρκωτικών ουσιών ως μια διέξοδο από τον πόνο και το
άγχος που καθημερινά αισθάνεται. Επίσης, το οικογενειακό περιβάλλον του τοξικομανούς, συνήθως
παρουσιάζει έντονα παθολογικά φαινόμενα. Αφορούν κυρίως τους γονείς που έχουν μεταξύ τους σοβαρά προβλήματα,
δυσκολίες συναισθηματικής επικοινωνίας, αδυνατούν να μεταδώσουν καθαρά μηνύματα
για τα όρια συμπεριφοράς στο παιδί κ.ά.
Ποιοι κοινωνικοί
παράγοντες συντελούν στην τοξικομανία;
Αυταρχική
αγωγή. Πρόκειται για την αγωγή που δεν τείνει στη διάπλαση
δημιουργικών και συνειδητών πολιτών, αλλά στη δημιουργία προσαρμοσμένων και
υποταγμένων στο "σύστημα" ανθρώπων, προσηλωμένων σε ιδανικά και αξίες
που συνήθως προβάλλονται, διδάσκονται και προωθούνται από την κοινωνία των
ενηλίκων, ενώ την ίδια στιγμή κατάφωρα καταπατούνται στην καθημερινή πρακτική.
Υποβάθμιση
της ποιότητας ζωής. Η ζωή σε πόλεις που δεν διαθέτουν
στοιχειώδη υποδομή για την έκφραση της δημιουργικότητας και του δυναμισμού των
νέων καταντά μίζερη, προσφέροντας σε χιλιάδες νέους ως μόνες επιλογές τα internet-cafe, τα μέσα «κοινωνικής» δικτύωσης και
την τηλεόραση. H
έλλειψη
δημιουργικότητας και τα στερεότυπα της ψυχαγωγίας σύντομα φέρνουν την ανία και
σπρώχνουν τους νέους στην αναζήτηση νέων μορφών ψυχαγωγίας, συχνά λανθασμένων.
Η
επιρροή της ομάδας. Οι άνθρωποι έχουν την τάση να
αναπτύσσουν πρωτοβουλία και να διαμορφώνουν μερικά στοιχεία συμπεριφοράς στο
πλαίσιο κάποιας ομάδας που επιβάλλει στα μέλη της την προσαρμογή στα πρότυπα
συμπεριφοράς και τις "αξίες" της. Έτσι, δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο
να αποτελεί η ομάδα καθοριστικό παράγοντα για τη χρήση ναρκωτικών ουσιών.
Τα ναρκωτικά στην
Ελλάδα
Η χώρα μας, λόγω της
γεωγραφικής της θέσης που συνδέει τη δυτική Ευρώπη με τις χώρες της Ασίας, όπου
κατεξοχήν παράγονται ναρκωτικά (Τουρκία, Πακιστάν, Ινδία, Νεπάλ κ.λπ.) είναι
σταυροδρόμι διακίνησης ναρκωτικών, κυρίως του χασίς και των οπιούχων
(ηρωίνη). Οι κυριότερες πύλες εισόδου είναι οι Κήποι του Έβρου και τα παράλια,
που λόγω της μεγάλης τους έκτασης είναι δύσκολο να ελεγχθούν, ιδιαίτερα τους
καλοκαιρινούς μήνες.
Το ποσοστό εσωτερικής
κατανάλωσης είναι μικρότερο από αυτό των άλλων δυτικοευρωπαϊκών κρατών,
όμως η συνεχής αύξησή της, σε συνδυασμό με τη συνεχή μείωση της ηλικίας των
χρηστών, δείχνει ότι ο κίνδυνος δεν είναι αμελητέος.
Αιτίες που οδηγούν στη
λήψη ναρκωτικών (στατιστικά από διάφορες ηλικιακές ομάδες)
·
Δυσαρεστημένος από τη ζωή: μ.ο.30%
·
από τις σχέσεις με τους άλλους ανθρώπους:
μ.ο.37%
·
από την οικογένεια: μ.ο.16%
·
από τη δουλειά ή τις σπουδές: μ.ο.40%
Τι πρέπει να προσέχουν
οι γονείς σχετικά με το πρόβλημα των ναρκωτικών;
Δεν είναι εύκολο να
διαπιστώσει κανείς αν το παιδί του κάνει χρήση ναρκωτικών, ειδικά αν η χρήση
είναι ευκαιριακή. Πολλές ενδείξεις που θα αναφερθούν στη συνέχεια ενδέχεται να
μη συνδέονται με τη χρήση ναρκωτικών, αλλά να είναι σημάδια ότι το παιδί απλώς
μεγαλώνει και εισέρχεται σε μια νέα φάση της ανάπτυξής του:
- σταδιακή απώλεια του ενδιαφέροντος για το σχολείο, τα
χόμπι, τους φίλους κ.ά.·
- ξαφνικές και τακτικές αλλαγές διάθεσης, επιθετικότητα,
νευρικότητα·
- συνεχείς απαιτήσεις για χαρτζιλίκι, απώλεια χρημάτων ή
αντικειμένων από το σπίτι·
- ασυνήθιστη νωθρότητα ή υπνηλία·
- ασυνήθιστες οσμές ή σημάδια στο σώμα ή τα ρούχα·
- τηλεφωνήματα από αγνώστους·
- ασυνήθιστες κάψουλες, χάπια, αλουμινόχαρτα, βελόνες,
σύριγγες στα προσωπικά του είδη·
- απότομη αλλαγή σε παρέες και φίλους·
- ψέματα ή αμήχανες δικαιολογίες για το πού και με ποιους
περνά τις ώρες του.
Τι πρέπει να κάνουν οι
γονείς;
- Ενημερωθείτε σωστά για τα ναρκωτικά
και το αλκοόλ, έτσι ώστε να είστε σε θέση να δώσετε αξιόπιστες πληροφορίες στο
παιδί για τις αρνητικές συνέπειες που έχουν.
- Μην πείτε ή κάνετε πράγματα που θα
διέκοπταν την επικοινωνία σας με το παιδί.
- Μη διστάσετε να ζητήστε βοήθεια από
κάποιον ειδικό. Θα πάρετε πολύτιμες πληροφορίες και θα σας βοηθήσει να
αποκαταστήσετε την επικοινωνία με το παιδί σας.
- Μιλήστε ήρεμα με το παιδί σας,
τονίστε το ενδιαφέρον σας γι' αυτό, καθώς και την ανησυχία σας για τις
συνέπειες της συμπεριφοράς του· κάνετε σαφές ότι αποδοκιμάζετε τη συγκεκριμένη
συμπεριφορά του, αλλά ενδιαφέρεστε και θέλετε να το βοηθήσετε.
- Δείξτε του ότι το εμπιστεύεστε και
ότι μπορεί να υπολογίζει στη βοήθειά σας.
- Μην οδηγήσετε το παιδί σας με τη
βία σε κάποιον ειδικό.
- Μην το προσβάλετε με απότομη και
βίαιη συμπεριφορά.
- Μην πάρετε το ζήτημα αψήφιστα,
πιστεύοντας ότι δεν είναι κάτι σοβαρό.
Φροντίστε σε κάθε περίπτωση να πάρετε
πληροφορίες και συμβουλές από κάποιον ειδικό φορέα. Ορισμένες διευθύνσεις και
τηλέφωνα συμβουλευτικών σταθμών είναι:
·
Υπουργείο Υγείας-Πρόνοιας, Διεύθυνση
Εξαρτήσεων - Τμήμα Εξαρτησιογόνων ουσιών τηλ.213 2161786
·
Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων, Γενική
Γραμματεία Νέας Γενιάς, τηλ.210 34 43 551
·
Οργανισμός κατά των Ναρκωτικών
(Ο.ΚΑ.ΝΑ.), 210-8898200
http://zachariou99.blogspot.gr/
Πηγές:
·
Έκθεση
του Ευρωπαϊκού Κέντρου Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (EMCDDA)
·
Drug, Wikipedia, the free
encyclopedia
·
Ελληνική
Αστυνομία, Έκθεση του Συντονιστικού Οργάνου Δίωξης Ναρκωτικών (Σ.Ο.Δ.Ν.) για το
2012
·
Εθνικό
Κέντρο Τεκμηρίωσης, «Το Πρόβλημα των Ναρκωτικών και των Οινοπνευματωδών στην
Ελλάδα», Έκθεση 2011, Αθήνα 2011, Διευθυντής καθ. Κ.N. Στεφανής.
